Voor een deel van de CNO-SCCH-patiënten zorgt hun ziekte voor ernstige beperkingen bij het uitvoeren van dagelijkse bezigheden, zoals werk. De vraag is dan welke ondersteuning nodig is om te kunnen blijven (of te gaan) werken. Bij ondersteuning kun je denken aan begeleiding, hulpmiddelen of een aanvullende uitkering.
In Nederland gelden verschillende regelingen waar mensen met een beperking of chronische aandoening een beroep op kunnen doen voor ondersteuning bij werk. Voor CNO-SCCH-patiënten zijn de twee volgende regelingen de belangrijkste:
- Als een beperking of chronische aandoening wordt vastgesteld op een moment dat je niet werkt, maar je later wel weer kunt en wilt gaan werken, kan je hierbij via de Participatiewet ondersteuning krijgen.
- Als je werkt en er wordt een beperking of chronische aandoening vastgesteld, kan je via de Ziektewet in de WIA komen. Dit is afhankelijk van de mate waarin je terugvalt in inkomen en dat het gevolg is van de invloed van de chronische ziekte of beperking op de uitvoering van je werkzaamheden.
Zie voor meer informatie de website van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/werken-met-arbeidsbeperking.
Een toelichting op de belangrijkste regelingen volgt hieronder.
Participatiewet
De meeste mensen met een beperking of chronische aandoening die kunnen werken, maar het op de arbeidsmarkt zonder ondersteuning niet redden, vallen sinds 2015 onder de Participatiewet. Deze wet moet ervoor zorgen dat meer mensen werk vinden, ook mensen met een arbeidsbeperking.
De uitvoering van de wet ligt bij de gemeente. Dit betekent dat je daar voor hulp en ondersteuning terecht kunt. De gemeente kijkt dan, samen met jou, welke ondersteuning nodig is om een baan te vinden – bij voorkeur bij een reguliere werkgever.
Denk bij ondersteuning aan:
- Aanpassing van de werkplek. Werkgevers kunnen een vergoeding krijgen voor aanpassingen aan de werkplek van werknemers met een arbeidsbeperking.
- De jobcoach helpt je bij het (in)werken en begeleidt je ook op de werkvloer.
- Werkgevers kunnen loonkostensubsidie aanvragen als je minder dan het minimumloon kan verdienen.
- Beschut werk. Dit wil zeggen dat je uitgebreide begeleiding op en aanpassing van je werkplek krijgt.
Het beleid voor de begeleiding van mensen met een arbeidshandicap naar een baan ligt vast in een gemeentelijke verordening; dit betekent dat gemeenten zelf bepalen welke ondersteuning zij bieden en die per gemeente kan verschillen. Kijk hiervoor dus op de website van je eigen gemeente.
Het is goed om te weten dat je bij je gemeente altijd een beroep kunt doen op onafhankelijke cliëntondersteuning – ook voor je vragen over ondersteuning bij het vinden van werk.
WIA
Een beperking of chronische aandoening kan zich aandienen in de periode dat je werkt voor een werkgever. Als je langer dan twee jaar ziek bent, door ziekte minder kan werken en daardoor nog maar 65% of minder van je oude loon kan verdienen, is de WIA van toepassing.
Binnen de WIA bestaan twee verschillende uitkeringen. Een WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) is bedoeld voor mensen van wie de verwachting is dat ze op een gegeven moment weer (deels) aan het werk kunnen. Een IVA-uitkering (Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten) is bedoeld voor mensen van wie niet verwacht wordt dat ze weer aan het werk kunnen.
Er bestaan drie mogelijkheden:
- Je krijgt een WGA-uitkering als je minstens 35%, maar minder dan 80% arbeidsongeschikt bent;
- je krijgt een WGA-uitkering als je minstens 80% arbeidsongeschikt bent, maar wel een redelijke kans op herstel hebt: je bent dus tijdelijk arbeidsongeschikt;
- je krijgt een IVA-uitkering als je minstens 80% arbeidsongeschikt bent en er weinig of geen kans op herstel is.
Als je minder dan 35% arbeidsongeschikt bent, blijf je in dienst van je werkgever. De bedoeling is dan om samen met je werkgever te bekijken welke mogelijkheden er zijn voor werk.
Stappenplan instroom WIA
Voor de instroom in de WIA geldt een stappenplan. Dit is online te vinden op www.uwv.nl/particulieren/ziek/ziek-met-werkgever/re-integreren-tijdens-ziekte/detail/stappenplan-bij-ziekte.
Kort samengevat zijn de stappen in het plan als volgt:
- Dag 1: Ziekmelden. Ben je ziek geworden? Geef dit dan zo snel mogelijk door aan je werkgever.
- Week 6: Probleemanalyse. Als je bijna zes weken ziek bent, heb je een gesprek met de bedrijfsarts of arbodienst. Hier wordt vastgesteld wat je met je gezondheid nog wel kunt en wat niet. Dit heet de ‘Probleemanalyse’.
- Week 8: Plan van Aanpak. Samen met je werkgever maak je uiterlijk in de achtste week dat je ziek bent een Plan van Aanpak. Hierin staat wat je gaat doen om zo snel mogelijk weer aan het werk te kunnen.
- Week 52: Eerstejaarsevaluatie. Als je bijna één jaar (52 weken) ziek bent, vul je met je werkgever de eerstejaarsevaluatie in. Hierin staat hoe de re-integratie tot nu toe is verlopen.
- Week 88: Anderhalf jaar ziek. Als je bijna twee jaar ziek bent, krijg je van het UWV een brief over het aanvragen van een WIA-uitkering. Hierin staat ook de datum tot wanneer je de uitkering uiterlijk kunt aanvragen.
- Week 91: Eindevaluatie. Ben je van plan een WIA-uitkering aan te vragen? Dan vul je samen met je werkgever de Eindevaluatie in. Je doet dit uiterlijk twee weken voordat je de aanvraag doet. In de Eindevaluatie geef je aan wat de stand van zaken is van je re-integratie. Je doet dat met het Actueel oordeel bedrijfsarts of arbodienst dat je van de bedrijfsarts krijgt.
- Week 93: Uiterste datum aanvraag WIA-uitkering. Vraag de WIA-uitkering uiterlijk in de 93e week dat je ziek bent aan. Zorg ervoor dat het re-integratieverslag compleet is. Ben je bijna beter? Dan kun je de werkgever vragen om je loon langer door te betalen. Je vraagt dan geen WIA aan.
UWV
De uitvoering van de WIA is belegd bij UWV. Dit betekent dat UWV de uitkering verstrekt en begeleiding en ondersteuning biedt bij het vinden en verrichten van werk. Denk bij ondersteuning en begeleiding aan:
- Jobcoaching
- Meeneembare hulpmiddelen
- Schrijf- en gebarentolk
- Aanvulling op inkomen
- Vervoer
- Aanpassing van de werkplek
Zie voor een volledig overzicht van de ondersteuningsmogelijkheden van UWV www.uwv.nl/particulieren/voorzieningen.
Inclusieve arbeidsmarkt
Ieder(in) is een netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte. Deze organisatie pleit voor een inclusieve arbeidsmarkt, waarin iedereen mee kan doen binnen de persoonlijke mogelijkheden. Het vertrekpunt hiervoor is artikel 27 van het VN-Verdrag Handicap. Wat deze opvatting betekent voor alle verschillende regelingen – en de mensen daarbuiten vallen – heeft Ieder(in) uiteengezet in een notitie; klik hier om deze notitie te downloaden.