Zo veranderde vrijwilligerswerk mijn leven

Door: Marja van Wissen

Zelf heb ik nooit gebruik gemaakt van lotgenotencontact, maar ik vergeet nooit het verhaal van een van mijn volgers. Zij was in de twintig en had net haar reumadiagnose gekregen. Haar lotgenoot was iets ouder, maar zo beperkt dat ze, bij hun eerste ontmoeting, in een rolstoel aankwam. Het bleek een totale mismatch. Waar de één nog midden in het leven stond met studie, werk en een sociaal leven, was de ander al blij als ze de dag doorkwam.

In mijn inbox van ReumaLeeft ontvang ik wekelijks berichten van jongeren die blij zijn dat ze mijn account gevonden hebben: eindelijk iemand die ook jong is en tegen dezelfde problemen in het leven aanloopt als zij. Dat is een van de redenen waarom ik mijn website blijf uitbreiden. Toen ik werd gevraagd om deze column te schrijven, was het voor mij dan ook heel logisch om ja te zeggen. Ik kreeg er niet voor betaald, het zou geheel op vrijwillige basis zijn. Toch wilde ik het doen. Hoe kon ik nee zeggen tegen iets waarvan ik wist dat ik hiermee heel veel lotgenoten kon helpen? Wat ik toen nog niet wist, was dat het mijn leven zou veranderen op manieren die ik niet had verwacht.

Vrijwilligerswerk effect 1: goed voor geest én lichaam

Toen ik net was afgekeurd, wist ik direct dat ik een dagelijkse routine moest hebben. Ik maakte zonder werk geen deel meer uit van de maatschappij en ik wilde niet geïsoleerd raken. Te vaak had ik mensen in mijn cliëntenbestand gezien die, eenmaal zonder werk, de hele ochtend in bed lagen en tot diep in de nacht opbleven. Hierdoor raakten ze meer en meer verwijderd van de maatschappij en werden ze depressief. Het doen van vrijwilligerswerk en het hebben van een doel hielp me niet alleen om die routine erin te houden, maar gaf me ook minder stress.

“Hoe meer stress, hoe instabieler je reuma en hoe minder effectief de behandeling.”

Niet voor niets blijkt uit een studie, gepubliceerd in het ‘Journal of Health Psychology’, dat mensen die regelmatig vrijwilligerswerk doen, minder Zo veranderde vrijwilligerswerk mijn leven symptomen van stress en depressie ervaren. De sociale interacties en het gevoel van gemeenschap dat door vrijwilligerswerk wordt gecreëerd, dragen bij aan een verbeterde mentale gezondheid.

Dat is mooi meegenomen, want stress is een van de grootste risicofactoren in de behandeling van onder andere reuma. Hoe meer stress, hoe instabieler je reuma en hoe minder effectief de behandeling. Vrijwilligerswerk kan hier dus een oplossing bieden.

Maar er is nóg een effect, eentje waarvan ik nooit had verwacht dat vrijwilligerswerk het mij zou brengen.

Vrijwilligerswerk effect 2: ‘Ikigai’ (de japanners wisten het al)

Zonder dat ik het wist, vond ik mijn ‘Ikigai’. Het Japanse woord ‘ikigai’ is samengesteld uit ‘iki’ (leven) en ‘gai’ (waarde of reden). Vrij vertaald betekent dit zoiets als ‘datgene waarvoor je ’s ochtends je bed uitkomt’. Iets waardoor je je passie kunt uitvoeren en een doel hebt op een dag, zonder dat het noodzakelijk is dat je ervoor betaald wordt. Het is je reden van bestaan.

Mijn Ikigai is schrijven over mijn reumaleven. Alles waar ik tegenaan loop schrijf ik op en geef ik door op een zo toegankelijk mogelijke manier. Gecombineerd met mijn kennis als gezondheidswetenschapper en reintegratiespecialist kan ik daardoor informatie en tips delen die anderen wellicht kunnen helpen.

Door mijn passie te leven draag ik niet alleen bij aan de samenleving, maar kan ik mijn bestaande vaardigheden ook gebruiken om nieuwe te ontwikkelen. Zo leerde ik gaandeweg over social media, hoe je het beste foto’s en video’s maakt, hoe je inspirerende verhalen schrijft en hoe je moet spreken voor een volle zaal en voor de camera. Het leren van deze nieuwe vaardigheden gaf me een gevoel van competentie en voldoening. Ik draag continu bij aan iets wat de wereld hard nodig heeft: lotgenotencontact. Dat is een van de meest belangrijke onderwerpen in het leven van chronisch zieken. Iets wat artsen niet kunnen bieden en wat moeilijk te vinden is, omdat er te weinig verenigingen zijn die dit aanbieden. Zo brengt mijn Ikigai – waarvan deze column onderdeel uitmaakt – me waardevolle ervaringen en persoonlijke groei. Door mijn Ikigai ontvouwde zich langzaam een carrièrepad waarvan ik niet had gedacht die ooit te kunnen bewandelen.

Op weg naar het licht (heel fel licht)

Langzaam rolde ik de mediawereld in. Af en toe werd ik gevraagd om interviews te doen of een column te schrijven. Het werd voor mij steeds duidelijker wat ik graag zou willen doen in dit leven. Presenteren stond op dit lijstje, dus werd ik vrijwilliger bij een lokale omroep. Samen met een presentatiecoach leerde ik daar meer over presenteren. Ik werd hoofd sociale media en marketing en bemoeide me met een grote fusie, waardoor er nu een semiprofessionele regionale omroep staat.

Na twee jaar hard werken was de fusie rond en voelde ik aan alles dat ik mijn vleugels kon uitslaan. Nu heb ik een eigen tv-programma, schrijf ik deze column nog steeds, blijft ReumaLeeft groeien en word ik steeds vaker gevraagd om social media te doen en te presenteren.

Er komt een punt waarop ik, na zes jaar uitkering, een eigen bedrijf kan starten vanuit het vrijwilligerswerk dat ik ooit deed. Een bedrijf met werkzaamheden die aangepast zijn aan mijn beperkingen en mogelijkheden. Waarin ik zorg dat werk en ontspanning goed in balans zijn. En dat punt komt steeds dichterbij.

“Ik help niet alleen anderen, maar ben er ook fysiek en mentaal op vooruitgegaan.”

Door het doen van vrijwilligerswerk vond ik dus een combinatie van werkzaamheden die volledig bij mijn beperkingen en mogelijkheden past. Hoe mooi is dat? Win-win: ik help niet alleen anderen, maar ben er ook fysiek en mentaal op vooruitgegaan en sta, dankzij mijn reuma, elke dag met plezier op. Ik vraag me hierdoor af: waarom doet niet iedereen vrijwilligerswerk?

Als ik het kan, kan jij het ook

Mijn verhaal staat niet op zichzelf. Ik kan tientallen verhalen vertellen van volgers en mede-vrijwilligers die een soortgelijk pad hebben bewandeld. Misschien hebben ze er niet allemaal een nieuwe carrière aan overgehouden, maar het heeft hen wel geholpen in bijvoorbeeld hun bestaande baan. Vrijwilligerswerk draagt vaak bij aan iemands geluksgevoel.

Als ik je nog niet heb overtuigd om je op te geven als vrijwilliger: bij het stoppen van dit magazine stopt automatisch ook mijn column. Een column die ik speciaal voor de vereniging schrijf en niet elders weer zal oppakken. Dus als je mijn verhalen niet wilt missen, help dan mee, want dit is het moment: meld je nu aan als vrijwilliger en word mijn collega! Ik beloof je dat het vanaf hier alleen maar leuker zal worden.