Dat stress niet goed voor je is, weten we allemaal. Maar soms overkomen stressvolle gebeurtenissen je en kun je daar niks aan doen. Of je laat (al dan niet bewust) stressvolle dingen sluimeren, tot er een punt komt dat het niet meer gaat.
Voor mij kwam dat punt een aantal weken terug. Mijn uitstrijkje bleek niet goed te zijn en was inmiddels nader onderzocht. Terwijl ik in de behandelstoel van de oncoloog lag te wachten op de uitkomst hiervan, vroeg ik me af of ik in het afgelopen jaar wel goed voor mezelf gezorgd had. Ik realiseerde me dat 2023 heel erg leuk én heel stressvol was geweest. Ik kon dan ook niet anders dan me afvragen waar ik precies zoveel stress van had gehad. En ook hoe het kon dat ik die stress had laten sluimeren tot dit punt. Ik wist toch als geen ander hoe ik met stress moest omgaan?
Waar had ik stress van?
Het afgelopen jaar stond voor mij in het teken van mijn vrijwilligerswerk bij de omroep. Ik dacht altijd dat ik dit heel leuk vond. Maar als ik eerlijk ben, gaf het me ook veel stress: vergaderen, meningen van anderen en productieplanningen. Het was leuk, maar niet altijd fijn. Werken met mensen betekent ook je continu aanpassen aan planningen, schema’s en (vooral in de omroepwereld) grote ego’s. Met regelmaat was ik ziek en moest ik rusten. Hierin mijn grenzen aangeven vond ik lastig (denk aan die grote ego’s in de omroepwereld). Planningen afzeggen deed ik dan niet altijd. Het was of té leuk of ik voelde me té verantwoordelijk. Dit gaf me zoveel stress, dat ik al snel meer deed dan ik eigenlijk kon.
En dan was er nog mijn liefdesleven. Liefde kan heel mooi zijn, maar ook ontzettend stressvol. Bij ging het niet over rozen, waardoor ik huilend op de bank lag. Tel daar nog de mantelzorg voor mijn ouders bij op. Wat er dit jaar op mijn bordje lag, was veel. En dát merkte ik aan mijn lijf.
Stress is niet goed voor je
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat stress tot meer ziekteactiviteit leidt bij reuma. Hoe dit precies zit is niet bekend, maar het is wel duidelijk dat er een relatie is tussen stress en het verergeren van de symptomen. Stress wordt dan ook als een risicofactor genoemd bij verschillende vormen van reuma. Door de juiste stressmanagementtechnieken toe te passen, kun je je reuma dus voor een groot deel redelijk stabiel houden. Maar wat als je heel veel stressvolle gebeurtenissen meemaakt in je leven?
Je kunt niet alles dragen
Als ik terugkijk naar mijn leven, heb ik veel van die gebeurtenissen meegemaakt: relatiebreuken, verlies van een dierbare, van mijn baan, en meer. Veel van deze gebeurtenissen had ik niet in de hand en overkwamen me gewoon. Maar voor mij is dát nooit een issue geweest. Ik zag (en zie nog steeds) het leven heel positief in: het is maar hoe je ermee omgaat. Maar het afgelopen jaar was dat anders. Het lukte me domweg niet meer om goed met alles om te gaan, waardoor mijn stresslevels steeds meer omhoog gingen.
Normaal presteer ik heel goed onder druk. Mentaal heb ik altijd veel aangekund. Maar mijn lijf kon dat niet. Ik trok aan de bel: longontsteking, oorontsteking, ontvlammingen en een vervelend uitstrijkje. Ik had mijn lijf overvraagd en was desondanks toch gewoon doorgegaan. De stress die ik mentaal goed kon dragen, stopte ik nu ergens weg in een ‘nothing box’, zodat ik er geen last meer van had. Dat dat wegstoppen niet helpt, merkte ik toen ik de uitslag van het uitstrijkje kreeg en wist dat ik naar de oncoloog moest. Mentaal knapte er toen iets, waardoor ik emotioneel volledig uit de bocht vloog. Tijdens het wachten op de uitslag kon ik dan ook weinig hebben. Bij het minste of geringste werd ik geïrriteerd. Het was duidelijk dat ik mijn grens bereikt had.
De beste stressmanagementtechnieken
Er zijn verschillende bewezen stressmanagementtechnieken die je helpen om beter om te gaan met stress. Als je voldoende beweegt, maak je bijvoorbeeld allemaal fijne stofjes aan in je hersenen. Hierdoor ervaar je al snel minder stress. Daarnaast is bewegen ook nog eens goed voor je gewrichten en heeft het een positief effect op je reuma – zolang je beweegt binnen je eigen grenzen en mogelijkheden, natuurlijk.
Ook mindfulness en meditatie zijn technieken die je helpen om te ontspannen. Door zonder oordeel je gedachten van een afstandje te bekijken, ga je er minder in op en bezorgen ze je minder stress. Zo zijn er nog tal van stressmanagementtechnieken op te noemen die helpen om beter om te gaan met stress. Zelf heb ik altijd veel baat gehad bij wandelen, yoga en mediteren en mindfulness. In drukke en stressvolle tijden zette ik deze technieken regelmatig in om te ontspannen en stress te verminderen.
Maar afgelopen jaar heb ik dit niet gedaan. Even een paar minuten stilzitten op de mat? Of yogaoefeningen doen? Geen tijd voor. Als ik gestrest was, mindfulness toepassen om niet te zwelgen in mijn gedachten? Ook dit deed ik te weinig. Wandelen? Nope, ook dat schoot er vaak bij in.
Nog een jaartje wachten
“Ik ben gerustgesteld,” haalt de oncoloog me uit mijn gedachten. “De cellen zien er goed uit, we hebben er voor nu geen zorgen over. Je lichaam moet deze cellen zelf gaan opruimen. Volgend jaar maken we een nieuw uitstrijkje om te kijken of dat gelukt is of dat het erger is geworden”.
Met gemengde gevoelens loop ik uit de behandelkamer. Het was voor nu een goede uitslag. Maar het is
aan mij om komend jaar beter voor mezelf te gaan zorgen. Want hoe beter ik naar mijn lijf luister en mijn stressmanagementtechnieken toepas, hoe meer ik kan ontspannen, hoe meer ik weer in balans kom en hoe weerbaarder mijn lijf wordt. Wat weer een positief effect heeft op het opruimen van al die nare cellen en virussen in mijn lichaam. Of dat gaat lukken?
Volgend jaar kan ik het je vertellen. Eerst ga ik in gesprek met de omroep, om weer een gezonde balans in mijn leven te creëren – zodat er meer ruimte is voor een wandeling en yogasessies op de mat!